Wat is nu een 4×4? En wat een SUV? Met welke auto kun je het beste rijden in het terrein? Of interesseert u dat niet, en zoekt u gewoon een stoer model voor op de weg?
Wat zijn de voordelen van een SUV of terreinwagen en wat zijn de nadelen?
Zijn SUV rijders asociaal en vervuilen zij de planeet? In dit artikel leest u antwoorden op bovenstaande vragen.

4×4

In de context van deze website definiëren wij een 4×4 als een terreinwagen met tenminste de mogelijkheid alle vier wielen aan te drijven. Het doel van vierwielaandrijving is het verhogen van de grip op het oppervlak waarop het voertuig zich bevindt. Permanente vierwielaandrijving is belangrijk in zwaar terrein. Het voertuig heeft hiermee altijd grip via alle vier de wielen.

Voor gebruik op de weg en op sneeuw of zeer licht terrein volstaat vierwielaandrijving die wordt ingeschakeld wanneer dat nodig is. Zo’n systeem wordt ook wel part-time 4WD genoemd. Voorbeelden van auto’s die dit hebben zijn de Land Rover Freelander en de Nissan X-Trail of Pathfinder.

Los van permanente of part-time vierwielaaandrijving kan een auto zijn uitgerust met een tussenbak met terreinreductie – de lage gearing. Hierdoor kan de auto langzamer over obstakels rijden en wordt de trekkracht tegelijkertijd veel groter. Lage gearing is naar onze mening absoluut noodzakelijk voor echte 4×4. Eén dus waarmee u in zwaar terrein wilt of moet rijden.

SUV

SUV is een afkorting die uit Amerika is overgewaaid. Het staat voor Sports Utility Vehicle. Het is vrijwel onmogelijk om te onderscheiden wat nu een 4×4 of terreinwagen is en wat een SUV. De termen worden door elkaar gebruikt. Er zijn SUV’s met en zonder lage gearing en zelfs zonder vierwielaandrijving (zie blufSUV). Over het algemeen wordt een modieuze auto als de Land Rover Discovery, Volkswagen Touareg of de Nissan Pathfinder een SUV genoemd. Voorheen hadden al deze auto’s een lage gearing, inmiddels kunnen we alleen van de Land Rover zeggen dat dit zeker zo is. Maar ook auto’s die dat niet hebben, zoals de Land Rover Freelander, Jeep Compass of Toyota RAV4 worden SUV genoemd.

De indeling wordt nog lastiger doordat fabrikanten eigen namen ontwikkelen en doordat er steeds meer cross-overs ontstaan. Een cross-over is een auto die eigenschappen heeft van meerdere traditionele typen, zoals een SUV en een stationwagen, een cabrio of een coupé.

BlufSUV

Een auto die eruit ziet als een terreinwagen, maar geen mogelijkheid heeft tot vierwielaandrijving, noemen we wel een blufSUV. Voorbeelden van deze verachtelijke categorie zijn de Volkswagen CrossGolf, de Hyundai Tucson 2WD of de Nissan Qashqai 2WD. De eerste is gewoon een hoger gezette Golf, de anderen SUVs waarvan de vierwielaandrijving is verwijderd om hem goedkoper te maken. Doet het goed in Nederland, waar we immers weinig sneeuw en geen bergen hebben. De koper denkt waarschijnlijk: “ik heb een goedkope SUV, het ziet er stoer uit, en de buurman ziet toch niet dat het geen echte 4×4 is!”

Daarnaast zijn er veel SUV’s verschenen die zeer sterk op weggebruik zijn ingesteld. Daar is natuurlijk niets mis mee, want in Nederland rijden we allemaal op asfalt en zijn de weersomstandigheden ook niet bijzonder slecht. Auto’s die geen blufSUV zijn omdat ze wel vierwielaandrijving hebben, maar evenmin geschikt zijn voor zwaar terrein, zijn bijvoorbeeld de Nissan Qashqai 4WD of de Subaru Forester.

Voor-en nadelen

Veel mensen vinden het simpelweg prettig om in een SUV te rijden. Mannen vinden het een statussymbool en een stoer model, vrouwen prijzen de hoge zit en de veiligheid voor de kinderen. In veel landen wordt de SUV gebruikt voor uitstapjes naar de natuur, maar dat is in ons landje niet mogelijk. Wel is zo’n grotere SUV natuurlijk lekker ruim en kunnen er soms zeven personen in. Bij een kleine groep liefhebbers is het terreinrijden op zich belangrijk. Anderen gebruiken de SUV om er een paardentrailer of boot mee te trekken, want 3000 kg. aanhanggewicht is vaak geen probleem.

De duidelijke nadelen zijn dat een SUV zwaarder en hoger is dan een personenauto. Daardoor is het brandstofverbruik hoger dan gemiddeld. De meeste mensen hebben de 4×4 techniek ook nooit nodig. Deze is kostbaar en draagt bij aan het hogere gewicht, en daarmee weer aan meer brandstofkosten en een hogere wegenbelasting of slurptaks.

Niet duidelijk is het argument veiligheid. In een hoge SUV voel je je wel veilig, maar is dat ook zo? Oudere terreinwagens hebben weinig kreukelzones en vallen door hun hoge zwaartepunt sneller om. Bij veel nieuwere modellen speelt dat niet. Zij hebben een hoge veiligheidsscore en raken door ESP- en soortgelijke systemen niet snel in de slip. Sterker nog, de vierwielaandrijving voorkomt dat in de meeste gevallen juist. Maar passieve veiligheid heeft twee kanten, en degene die botst met een SUV komt er soms minder goed vanaf.

Asociaal?

De laatste tijd staat de SUV steeds meer onder vuur. Alle SUV’s zouden onnodig, vervuilend en asociaal zijn. Dat is natuurlijk onzin. Wel is de SUV een duidelijk zichtbare autocategorie. Zij zijn dus gemakkelijk te discrimineren. Vooral als je niet weet waarover je spreekt.

Om te beginnen is er het brandstofverbruik. Een SUV is door de gebruikte 4×4 techniek en de stevige constructie zwaarder dan andere auto’s, en ook hoger. Het verbruik ligt dan ook hoger dan bij een middenklasser. Daar staat tegenover dat dit verbruik steeds verder wordt teruggedrongen. Veel merken zijn met hybride auto’s bezig en Lexus heeft al een tijd zo’n model.

Daarnaast is brandstofverbruik, en zelfs CO2 emissie, ook niet allesbepalend. Een onderzoek toonde onlangs aan dat een Hummer minder impact op het milieu heeft dan een Toyota Prius. Dat zou komen doordat de terreinwagen een langere levensduur heeft, maar ook door de grote accu van de Prius. Waarvan de grondstoffen uit een zwaar giftige nikkelfabriek in de USA komen, en via Europa en China bij Toyota terecht komen om er accu’s van te maken. En die moeten na gebruik natuurlijk weer milieuvriendelijk worden afgevoerd.
Ander voorbeeld – een rapport van de UN. Anderhalf miljard runderen zijn verantwoordelijk voor 18 procent van alle broeikasgassen. Dat is meer dan alle transportmiddelen samen. Hun methaangas warmt de aarde bovendien 20 keer zo snel op als CO2. Waar slaat dit op? Nergens, maar denk even na en geef niet alleen de auto (en als subset daarvan de SUV) de schuld van de opwarming van de aarde.

Hummers en Porsche Cayennes zijn milieuorganisaties een doorn in het oog. Maar deze auto’s maken minder dan 1% van het wagenpark uit. Het is natuurlijk veel nuttiger om alle Golfjes 1% schoner te maken, dan om grote SUV’s te weren. Maar dat scoort niet. Evenmin als het populair is om alle oude, veel meer schadelijke stoffen uitstotende personenwagens en busjes aan te pakken. Jongeren en vrouwen zeggen veelal milieubewust te zijn. Waarom rijden dan 36% van de jongeren en 27% van de vrouwen in auto’s van 10 jaar of ouder?

Een ander punt is het negeren van andere categorieën vervuilende auto’s. Een BMW M5 stationwagen valt nauwelijks op in de binnenstad van Nijmegen en wordt door elke Greenpeace activist genegeerd, maar heeft wel een CO2 uitstoot van 361 g/km. Een Nissan Qashqai bijvoorbeeld slechts 119 g/km.